هر خانواده مسئول تامین سه فاکتور امنیتی برای فرزند یا فرزندان خود است. امنیت مالی، امنیت روانی و امنیت عاطفی. درواقع یکی از کلیدی‌ترین عوامل تضمین کننده سلامت روان افراد در بزرگ‌سالی، تامین امنیت عاطفی او در کودکی است.
به گفته کارن هورنای، روانشناس برجسته جهان، رابطه و تعامل بین فرزند و والدین، عامل اصلی رشد شخصیت او در بزرگ‌سالی است. در صورتی‌که مسائل مربوط به دلبستگی در کودکان به درستی حل نشوند، می‌توانند عواقب شدیدی در بزرگ‌سالی برای آنها ایجاد کرده و مانع از شکل‌گیری یک رابطه عاطفی سالم و درست شوند.
پنج راه برای ایجاد احساس امنیت در کودکان
از نظر جان بولبی، روانپزشک و روانکاو بریتانیایی و بنیانگذار نظریه دلبستگی، عدم حس ایمنی و امنیت، دغدغه اصلی کودکان مبتلا به مشکلات مربوط به دلبستگی است. این کودکان احساس امنیت نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند که فاصله خود را با افراد حفظ کنند. انگار که یک نگهبان به صورت دائمی و همیشگی، آنها را از پذیرش عشق و حمایت باز می‌دارد. برای ایجاد حس امنیت عاطفی در کودکان راه‌های متفاوتی وجود دارد که ما به چند نکته از آنها خواهیم پرداخت.
۱. مهم‌ترین نکته در ایجاد حس امنیت عاطفی در کودک این است که فرزندتان باید مطمئن باشد که شما همیشه و تحت هر شرایطی در کنار او هستید و خواهید بود و هیچ اشتباه یا بازیگوشی از طرف او، باعث جدا شدن شما از او یا نفرت شما از او نخواهد شد. قابل پیش‌بینی بودن اوضاع باعث می‌شود که افراد احساس امنیت بیشتری داشته باشند و جهان جای کمتری برای ترسیدن خواهد بود. محدودیت‌ها و مرزها به کودکان کمک می‌کنند تا متوجه شوند که چه کاری قابل قبول است و چه کاری قابل قبول نیست.
۲. این شما هستید که باید بتوانید به عنوان والدین، خونسردی خود را حفظ کرده و کنترل اوضاع را به دست بگیرید. باید متوجه این نکته مهم و اساسی باشید که رفتار بد یا اشتباه کودکتان به این معناست که او نمی‌داند چگونه احساسات خود را بشناسد و یا با آنها کنار بیاید و از شما کمک می‌خواهد.
۳. همیشه در دسترس باشید. قهر کردن و طرد کودک بعد از انجام یک کار اشتباه، می‌تواند کشنده‌ترین سلاح برای امنیت عاطفی یک کودک باشد. کودک باید بداند که کار اشتباه او، ساختار شخصیت او را زیر سوال نمی‌برد و او را تبدیل به موجودی نفرت‌انگیز نمی‌کند.
۴. فراموش نکنید که همه ما اشتباه می‌کنیم و کودک بیشتر از هر کسی می‌تواند آزمون و خطا کرده و اشتباه کند. با سرزنش کودک، حس امنیت عاطفی او را کشته و با ایجاد ترس از طرد شدن، مانع از ماجراجویی و گسترش دنیای تجربه‌های او نشویم.
۵. برنامه‌ها و روال‌هایی را تنظیم کنید که کودک بتواند بر اساس آنها یک متر و معیار داشته باشد. برنامه‌های مشخص مانع از پیش‌بینی کودک برای درست یا غلط بودن کارش می‌شود. به طور مثال زمان مشخصی را برای انجام تکالیف فرزند خود در نظر بگیرید. این‌که فقط کودک را دعوا کنید که چرا تکالیف خود را انجام نداده، باعث می‌شود که کودک متوجه نشود که کی قرار است برای تکالیفش دعوا یا توبیخ شود و در یک اضطراب دائمی از امکان سرزنش شدن، باقی می‌ماند.
سخن پایانی
امنیت عاطفی، معیاری برای سنجش ثبات وضعیت عاطفی فرد است. ناامنی عاطفی باعث می‌شود که فرد هم در کودکی و هم در بزرگ‌سالی احساس آسیب‌پذیری همیشگی کرده و اعتماد به نفس او روز به روز کم‌تر شود و در موقعیت‌های دشوار زندگی، عقب‌نشینی کند. با ایجاد محیط عاطفی امن برای کودک، می‌توانیم کیفیت زندگی او را در بزرگ‌سالی افزایش دهیم.
